Wat ik nu ga zeggen zal wazig gaan klinken. Nee, ik ben niet aan de drugs, ik ben niet dronken of zo. Het is gewoon een overdenking met betrekking tot kunst en werkelijkheid.
Mensen zoals Escher, Mondriaan en Dalhi ontwikkelde aan het begin van de 20ste eeuw een nieuwe vorm van kunst. Een vorm van kunst die afweek van de normale kunst, die de werkelijkheid vervormde of zelfs geen deel uitmaakte van de werkelijkheid zoals wij ze kennen.
Toen ik op mijn lange weg vanuit Eindhoven op een moment was aangekomen dat ik niet meer in mijn boek over Escher kon lezen zinspeelde mijn gedachten op de mogelijke visie die dergelijk kunstenaars zoals Escher wellicht zouden kunnen hebben. Ze brachten mij op een filosofeerbaar voorbeeld met betrekking op werkelijkheid en andere 'werkelijkheden' of schijnwerkelijkheden zoals wellicht sommige zullen beschimpen.
Een raam hangend schijnbaar in het niets.
Zowel buiten haar frame, als binnen haar frame is een prachtig landschap te zien.
Een landschap met bergen, groen glooiend landschap en een blauwe lucht met schaapachtige wolken.
Wellicht zweeft het raam denkt de toeschouwer.
Maar ramen kunnen niet zweven. Wellicht kijkt de toeschouwer naar een muur,
een muur zo geschilderd dat vanuit zijn gezichtspunt de muurschildering naadloos overloopt in het uitzicht van het raam.
De toeschouwer doet een stap naar voren, het landschap in het raam komt een stap naderbij,
het landschap buiten het raam komt ook een stap naderbij.
Deze speling is niet van deze wereld. Geen raam kan zweven in de lucht. Toch schijnt het raam te zweven in de lucht. Immers beweegt het landschap zowel binnen als buiten het frame van het raam mee als de toeschouwer van plek veranderd. Indien alles buiten het frame een beschilderde muur was, zou de overvloeiing binnen het frame en buiten het frame niet meer kloppen. Hoe kan het dan dat dit toch gebeurt?
Het antwoord is natuurlijk dichterbij dan menigeen vermoed; De wereld waarin het raam zich bevindt bestaat niet, zij is in een andere wereld. De wereld van de gedachte, de wereld van zijn maker. Zij bestaat wellicht als notie, en niet als werkelijkheid.
Wellicht verder beschouwt heeft iedereen zo'n wereld. Een wereld van de gedachte. Zij wordt beteugeld door de wereld waarin wij leven als individueen. Maar toch lekt de wereld van de gedachte in deze wereld. Wij brengen delen van onze eigen gedachtewereld naar deze wereld. Zoals een architect een gebouw maakt, een kunstenaar een schilderij of een schrijver een boek schrijft. In dat opzicht is deze wereld, de werkelijkheid een verzamelplaats van delen uit onze eigen gedachtewereld. De werkelijkheid is daarin niet meer dan een compromis welke bestaat om ieder zijn deel van zijn gedachtenwereld toe te laten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten